Một nghiên cứu 2005 của An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta (Hội đồng giáo dục dành cho các trường Gaeltacht và dạy tiếng Ireland) công bố rằng các trường tại Gaeltacht đang gặp khủng hoảng. Nghiên cứu này dự báo rằng nếu không có sự đầu tư thì sẽ chỉ có rất ít trường dạy học bằng tiếng Ireland trong vòng 20 năm tới, điều sẽ đe dọa tương lai của Gaeltacht. Các bậc phụ huynh nhận thấy hệ thống giáo dục không hỗ trợ họ trong việc truyền dạy tiếng Ireland cho con cái họ. Nghiên cứu còn chỉ ra rằng một số lượng lớn các trường Gaeltacht đã chuyển sang dạy bằng tiếng Anh, trong khi số khác thì đang dao động.[6]

Vào năm 2002 Coimisiún na Gaeltachta thứ ba công bố trong báo cáo của mình[7] rằng tình trạng suy giảm về số người sử dụng tiếng Ireland tại Gaeltacht khiến cho việc Gaeltacht chính thức biến mất chỉ còn là vấn đề thời gian. Tại một số khu vực, tiếng Ireland đã không còn là ngôn ngữ cộng đồng nữa. Ngay cả tại những khu vực Gaeltacht mạnh nhất thì tình trạng sử dụng đồng thời hai ngôn ngữ cũng diễn ra ngày một nhiều. Các chính sách của nhà nước và nỗ lực từ phía các nhóm hoạt động thiện nguyện hoàn toàn không hiệu quả.

Báo cáo cũng cho rằng cần phải có một chiến lược củng cố ngôn ngữ bắt buộc mới, một chiến lược cần có được sự tin tưởng từ chính cộng đồng. Ủy ban cũng đề xuất vẽ lại biên giới chính thức của Gaeltacht. Ủy ban cũng gợi ý tiến hành một cuộc nghiên cứu ngôn ngữ học toàn diện để đánh giá về sức sống của tiếng Ireland tại các khu Gaeltacht còn lại.

Nghiên cứu do Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge tiến hành (thuộc Đại học Quốc gia Ireland, Galway). Vào ngày 1 tháng 11 năm 2007 Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht ("Nghiên cứu ngôn ngữ học toàn diện về sử dụng tiếng Ireland tại Gaeltacht") được xuất bản.[8]

Đối với biên giới của Gaeltacht, báo cáo đề xuất tạo ra ba khu vực ngôn ngữ học trong vùng Gaeltacht:

• A – 67%/+ nói tiếng Ireland hàng ngày – tiếng Ireland chiếm ưu thế và là ngôn ngữ cộng đồng
• B – 44%–66% nói tiếng Ireland hàng ngày – tiếng Anh chiếm ưu thế, với cộng đồng thiểu số tiếng Ireland đáng kể
• C – 43%/- nói tiếng Ireland hàng ngày – tiếng Anh chiếm ưu thế, nhưng với cộng đồng thiểu số tiếng Ireland cao hơn nhiều so với mức trung bình quốc gia

Báo cáo cho rằng những khu nhóm A phải được nhà nước ưu tiên trong khi những khu vực nhóm C mà cho thấy sự suy giảm mạnh về việc sử dụng tiếng Ireland nên bị tước địa vị Gaeltacht.